🔊 Lees voor   

Wanneer is iets een verslaving
En wat zijn de kenmerken 

Een verslaving is een onweerstaanbare behoefte om middelen te gebruiken. Dit verlangen noemen we ook wel ‘trek’ of een ‘craving‘. Het verlangen wordt op een gegeven moment meer een afhankelijkheid, of zelfs een noodzaak.   

Je spreekt van verslaving als je: 

• niet meer zonder een middel kunt, lichamelijk of psychisch; 
• steeds meer nodig hebt van een bepaald middel om hetzelfde effect te bereiken; 
• ontwenningsverschijnselen krijgt als je niet gebruikt. Dit kunnen lichamelijke verschijnselen zijn, zoals zweten of trillen. Of geestelijke verschijnselen zoals onrustig zijn of in paniek raken als je het middel niet gebruikt; 
• meer dan de helft van de dag bezig bent met het gebruik door erover te denken, het te verkrijgen of daadwerkelijk te gebruiken. 

Wat is het?
‍Een verslaving is een ziekelijke relatie met iets wat je gebruikt of doet, waardoor je stemming verandert. En waarmee je – ook al weet je dat het slecht is voor jezelf en voor je omgeving – toch niet kunt stoppen. Je kunt aan niets anders meer denken, het beheerst je leven. Als je alcohol of drugs gebruikt, je rookt, heel veel op internet zit of gokt, veel te weinig of teveel eet, dan kun je daaraan verslaafd raken.

‍Hoe komt het?
Dit komt door de werking van de hersenen. Als je iets leuks doet, dan maken je hersenen een bepaalde stof aan: dopamine. Je bent bijvoorbeeld verliefd, of je haalt een goed cijfer op school dan maken jouw hersenen bepaalde stoffen aan die jij herkent als een prettig gevoel.
‍
Als je bepaalde verslavende middelen neemt, bijvoorbeeld een sigaret of een glas bier, is dat ook van invloed op het beloningssysteem van de hersenen. Na gebruik voel je je lekker en blij. Datzelfde gevoel kan je krijgen van dingen die je heel leuk vindt om te doen, bijvoorbeeld heel veel internetten, gamen of gokken en die je daarom steeds vaker doet, waarmee je dan niet meer kunt stoppen en er steeds aan blijft denken. Het grote nadeel van alles waaraan je verslaafd kunt raken, is dat je dat fijne gevoel alleen wéér krijgt als je nòg meer van die middelen gaat gebruiken. En je lichaam gaat om steeds méér vragen om hetzelfde gevoel te krijgen. Als je stopt, ga je je nog slechter voelen. Eigenlijk heb je het zelf niet meer in de hand. De keuze ligt niet meer bij jou, je hersenen hebben dat overgenomen. Uiteindelijk gebruik je geen drugs meer of doe je bepaalde dingen niet meer om je lekker te voelen, maar om je niet heel ziek te voelen.

‍Wie wel en wie niet?
Hoe kan het zijn dat sommige mensen wel verslaafd raken en anderen niet? Dat is helaas niet van te voren te voorspellen, maar er zijn twee factoren die een grote rol spelen:
‍1. Genetische aanleg (verslaving ouders, karakter).
Er is een gen gevonden dat aantoont of mensen gevoelig zijn voor verslaving als alcohol of nicotine, dat is wel voor 60-70% van verslavingen de oorzaak
2. Omgevingsfactoren (school, misbruik, scheiding, pesten, beschikbaarheid, sociale acceptatie, etc.).

‍Wat doet het met je?
In de hersenen van verslaafden  is van alles aan de hand: ze waren vóór het gebruik waarschijnlijk al anders en veranderen door het gebruik nog meer, misschien wel onomkeerbaar. Diep weggestopt onder de grijze massa van de hersenschors, tegen de hersenstam aan, ligt de kern van wat het ‘beloningscentrum’ heet. Laat een hongerige een boterham zien en het beloningscentrum wordt actief. Het beloningscentrum vuurt heftig elektrische signalen af: zou je met een MRI-scanner op dat moment naar de hersenen kijken, dan zou je een deel van de hersenen hevig zien opgloeien: er is actie! ‘Ahhhhhhh, lekker, eten’, denkt de hongerige en hij/zij voelt zich heerlijk. En meteen daar achteraan denkt hij/zij: ‘Dit gaan we vaker doen’. 

Bron: VNN.nl  

🔊 Lees voor

Vrijwel iedereen is het eens met de stelling:

Voorkomen is beter dan genezen

Het voorkomen van een verslaving is niet alleen veel goedkoper en gezonder dan het genezen ervan, het bespaart ook een enorme hoeveelheid leed in de gezinnen.

Verslavingspreventie is dan ook bedoeld om verslaving te voorkomen en bestaat vaak uit een aantal activiteiten.

Het richt zich voornamelijk op de doelgroep zelf, op scholen waar jongeren met verslavende middelen in aanraking komen en waar docenten leren wat ze eraan kunnen doen, het richt zich op de ouders, maar ook op jeugdtrainers, huisartsen, en veel anderen.

Maar wie het doet en wie waarvoor verantwoordelijk is, is vaak nog erg onbekend. Daarnaast is het ook nog vrij onbekend wat nou wel en wat eigenlijk niet werkt bij verslavingspreventie.

Wat wel duidelijk is, is dat preventie alleen werkt als het op verschillende manieren wordt aangeboden. Dus niet alleen informatie geven, niet alleen een video kijken, niet alleen iets horen van een ervaringsdeskundige, niet alleen …

Het moet allemaal met elkaar samenhangen.

Het moet een soort van nieuwe sociale norm worden.

Preventie kun je een beetje zien als opvoeding. Het is een proces waarin iemand wordt gevormd naar de normen en waarden van zijn opvoeders (meestal vader en moeder) maar ook naar de normen en waarden van de samenleving waar hij of zij in opgroeit.

Daarnaast is het heel belangrijk dat er risicofactoren worden verminderd, en dat er beschermende factoren worden versterkt. Het verminderen van risicofactoren gebeurt o.a. door het stellen van duidelijke regels en grenzen en het onderzoeken welke redenen of triggers iemand heeft om te gaan gebruiken (drinken, blowen, gamen, etc.).

Het versterken van beschermende factoren is o.a. het investeren in een veilige gezinssituatie waarin vader en moeder aanwezig zijn en het hebben van een uitgebreider ‘steun-systeem’(m.a.w. gezonde sociale contacten van het gehele gezin).

Wil je hier meer over weten – volg dan onze GRATIS online training. [schrijf je hier in]

In Twenterand wordt verslavingspreventie mede uitgevoerd door Waypoint. Zij heeft een eigen gecertificeerd preventieteam die op aanvraag voorlichting geeft omtrent verslaving, alcohol of drugs, voor diverse doelgroepen (o.a. jongeren, ouders/verzorgers, docenten, jeugdleiders, etc.). 
Het doel van het preventieteam is dat jongeren en hun (mede)opvoeders weten wat verslaving inhoudt, hoe dat ontstaat, welke gevolgen dit kan hebben, wat de kenmerken zijn, welke factoren het beïnvloeden en welke het verminderen.
Het team bestaat uit zowel voorlichters als lokale ervaringsdeskundigen; de voorlichter behandeld het thema op een interactieve manier met een combinatie van kennisoverdracht, werkvormen, en denktriggers, die door de ervaringsdeskundige wordt bevestigd met een praktijkvoorbeeld. 

Lees hier meer: https://benjijvrij.nl/twenterand/ons-aanbod/preventieteam

🔊 Lees voor

Hoe herken je middelengebruik of een verslaving? Waar moet je op letten?

Als antwoord op deze vraag hebben we een signalenkaart ontwikkeld (zie afb.)

Eén van de belangrijkste signalen is een plotselinge verandering in iemands leven. Momenten waarop je denkt: “Huh, dat gebeurd anders nooit” of “Dat is nog nooit eerder voorgekomen”. Plotseling is er een andere vriendengroep, plotseling wordt er in bed geplast na een avond stappen, plotseling gedraagt iemand zich anders, zijn er intense stemmingswisselingen, of zijn er gedragsproblemen. belangrijke signalen die zouden kunnen wijzen op een verslaving.

Wees ook extra alert als de persoon:

• Regelmatig last heeft van verschijnselen van een kater (chagrijnig, moe, hoofdpijn);
• Regelmatig naar alcohol of rook ruikt;
• Problemen heeft met zijn korte termijngeheugen en bijvoorbeeld niet goed kan vertellen wat hij de vorige avond gedaan heeft;
• Aanstekers/sigaretten/wiet/lange vloei bij zich draagt of in zijn tas heeft (waarvan hij onherroeplijk gaat zeggen dat deze van zijn vriend(in) zijn;
• Als de persoon een verminderde eetlust heeft of afvalt;
• Als de persoon regelmatig trager of slomer is in zijn reactie;
• Steeds lustelozer wordt en minder onderneemt;
• Rood doorlopen ogen heeft en/of wijde pupillen en zijn ogen bedekt met een pet of een zonnebril;
• Vreetbuien krijgt;
• Zich achterdochtig gedraagt;
• Bleek en vermoeid ziet;

Maar PAS OP!
Wees wel heel voorzichtig met het trekken van conclusies op basis van bovenstaande signalen, of de signalen uit de signalenkaart.  Een verandering van vrienden kan ook te maken hebben met een verhuizing, of het blijven zitten en in een andere klas terecht komen. 
Iemand die hopeloos verliefd is of in een depressie beland is, zal zich ook anders gedragen of stemmingswisselingen ervaren. Iemand die liefdesverdriet heeft kan ook rood doorlopen ogen hebben, en vreetbuien zijn een bekend signaal van de algemene puberteit.

Het is dus belangrijk verder te kijken en niet zomaar aan te nemen dat iemand een verslaving heeft of middelen gebruikt.

🔊 Lees voor

Praten over een verslaving

Het signaleren van een verslaving is één, 
maar het bespreekbaar maken ervan is een tweede … 

Oké wellicht maak je je zorgen, en heeft de test of de signalenkaart je erop gewezen dat het goed is om in gesprek te gaan. Maar hoe doe je dat dan? Hoe ga je het gesprek aan met iemand over zijn of haar gedrag en hoe maak je je zorgen bespreekbaar?

Een verslaving is niet zomaar iets, en wat als je fout zit – dat zou een vreselijke beschuldiging zijn. En wat doe je als iemand blijft ontkennen dat hij een probleem heeft?
Je voelt je er erg ongemakkelijk bij. Hoe zorg je er nu voor dat je niet bemoeizuchtig overkomt…alsof jij de wijsheid in pacht hebt…
Nou één ding is dan ook uiterst belangrijk:
Ga het gesprek niet aan wanneer jij denkt dat je het beter weet of dat jij wel even aan de persoon zal kunnen vertellen wat hij allemaal fout doet en hoe hij zijn probleem kan oplossen. 

Hoe dan wel?
Het bespreekbaar maken van je zorgen kan ongemakkelijk zijn. We vinden het lastig om over moeilijke onderwerpen te praten met andere mensen. Zeker wanneer die ander daar ook nog eens zelf mee worstelt. 
Mensen schamen zich vaak en willen het er liever niet over hebben. Toch is het enorm belangrijk dat je het wel bespreekbaar maakt. De ander komt alleen verder als iemand een keer over dat ongemak heenstapt!  

Om je op weg te helpen noemen we hier de twee belangrijke tips voor het gesprek:

• Praat vanuit je eigen perspectief. ‘Ik maak me zorgen’ bijvoorbeeld. Of ‘Ik zie dat het niet zo goed met je gaat’. Mensen voelen zich graag gezien, en op deze manier toon je dit. 
• Praat zonder enige veroordeling. Mensen schamen zich voor hun situatie. Waarom? Omdat wij mensen zo snel klaar staan met ons oordeel. Ga je het gesprek met iemand? Probeer dan te allen tijde te voorkomen dat de ander denkt dat je een oordeel zou kunnen hebben. Wat je kunt doen is dat je feitjes benoemt in plaats van dat je zegt wat je denkt. Wat je vindt hou je voor jezelf en wat je ziet kun je delen. Uiteraard wel netjes en gepast. 
  Een aantal voorbeelden:
  “Ik zie dat je … en ik maak me zorgen om je” in plaats van “Jij hebt echt een probleem!”
  “Het valt me op dat je er de laatste tijd wat slechter uitziet (benoem hier ook de dingen die je opvallen), en ik wilde het daar graag eens met je over hebben!” in plaats van “Allemensen, ben je een alcoholist ofzo? Je stinkt een uur in de wind man”.
  Maar ook: ‘je ruikt niet zo fris’ in plaats van ‘ik vind dat je er niet zo schoon uitziet’.

Het is dus belangrijk dat je jouw neutrale waarneming verteld en niet je mening of je oordeel daarover geeft. 

Het expliciet benoemen van wat je waarneemt kan best pijnlijk zijn en alsnog een reden zijn voor de ander om zich af te sluiten. Daarnaast is het algemeen bekend dat veel mensen die kampen met een verslaving in eerste instantie geneigd zijn tot ontkenning. Verwacht dus een antwoord als: “Ik begrijp niet waar je het over hebt. Het gaat best goed met me.”

Ook in dat geval is jouw waarneming belangrijk: “Ik zie dat je dit lastig vindt. Dat vind ik ook.” “Ik merk dat je het er liever niet over hebt. Wanneer het nodig is, wil ik je graag helpen.” 

Uiteraard zijn er nog meer tips en handvatten te geven. Deze hebben we dan ook verwerkt in onze gratis online training. Vraag de training hier gratis aan en vind nog meer tips en praktische tools om het gesprek zo goed en effectief mogelijk aan te gaan.

Bronnen:  
https://www.signalenkaartarmoede.nl/tips-bespreekbaar-maken 

🔊 Lees voor

Mensen die worstelen met een verslaving vertonen vaak bepaalde gedragingen – dit noemen we verslavingsgedrag.

In dit artikel noemen we de meest voorkomende gedragingen. Wil je meer weten over verslavingsgedrag volg dan onze GRATIS online training. Hierin gaan we uitgebreider in op dit onderwerp.

Wanneer we het hebben over iemand die worstelt met een verslaving dat zien we heel vaak dat de persoon nog niet echt gemotiveerd is om te stoppen met zijn gebruik of zijn gedrag. Soms lijken ze de ene week gemotiveerd, maar zien ze het nut van het breken met hun verslaving de week erop juist helemaal niet meer zitten.

Kort door de bocht is het vaak de weg van de minste weerstand voor de persoon zelf, om gewoon door te gaan met het gebruik ook al wil zijn omgeving dat uiteraard niet. Die willen juist dat de persoon stopt.

Dit maakt heel vaak dat de persoon met een verslaving zich in allerlei bochten gaat wringen om toch maar te kunnen blijven gebruiken. Eén van de meest voorkomende gedragingen die daardoor ontstaan is:

Liegen! “Huh, waar heb je het over? Ik heb helemaal niet gedronken.”

Een tweede belangrijk punt, die veel gemeen heeft met de eerste is ontkenning. “Ik heb geen probleem, ik kan stoppen wanneer ik wil.”

Daarnaast zijn er nog een aantal gedragingen meer te noemen, namelijk:

• Geen verantwoording nemen. Dit is best goed te verklaren, want het gebruiken van middelen schakelt vaak dát deel van de hersenen uit (of laat het in ieder geval trager werken) dat hiervoor verantwoordelijk voor is: de prefrontale cortex.
• Geneigd om de schuld van problemen bij anderen te leggen. Vaak zien we dat dit samenhangt met het bovenstaande punt. “Als mijn werkgever me niet ontslagen had, dan…” “Als mijn vrouw me niet verlaten had, dan…” “Als ik niet zou zijn geworden, dan…”
• Manipulatie: Ze kijken of ze de een tegen de ander uit kunnen spelen om zo weer wat los te kunnen krijgen in hun eigen belang.
• Gedragswisselingen
• Groot acteertalent
• Egocentrisch (alleen in het belang van zichzelf denken)
• Negatief zelfbeeld
• ‘Magisch denken’. Dit houdt in dat de persoon denkt dat het drinken van alcohol of het nemen van drugs dingen echt beter zal maken. Het is voor de persoon een manier om zijn problemen op te lossen.

Sommige gedragingen kunnen zelfs nog voorkomen wanneer iemand al gestopt is met gebruik.

🔊 Lees voor

Een verslaving kan veel verschillende gevolgen hebben. Hieronder lees je de meest voorkomende:

• Lichamelijke problemen
  Deze ontstaan doordat drugs het lichaam en het brein belasten. Je gezondheid gaat achteruit en iemand met een verslaving zorgt vaak slechter voor zichzelf. Ook putten bepaalde drugs het lichaam uit en legt het delen van de hersenen lam. Hierdoor maakt men minder makkelijk goede, weloverwogen keuzes en wordt het steeds lastiger zich verantwoordelijk te gedragen.
  
  
• Psychische problemen
  Bij een verslaving wordt je heel erg in beslag genomen door het middel. Interesse voor andere zaken vermindert,  waardoor je ontwikkeling stil kan komen te staan. Depressies kunnen ontstaan of verergeren. Bovendien kan je doordat je steeds in een roes leeft, grip op de werkelijkheid verliezen. Ook zien we heel vaak dat iemand die worstelt met een verslaving een negatief zelfbeeld ontwikkelt of dat zich angststoornissen ontwikkelen.
  
  
• Sociale problemen
  Een verslaving kan je gedrag veranderen. Interesse voor anderen kan afnemen doordat je vooral met het middel bezig bent. Je kunt dan voorrang geven aan het drugsgebruik ten koste van partner, familie of vrienden. Relatieproblemen zijn veel voorkomend. Deze ontstaan als iemand door het gebruik niet meer functioneert op zijn werk en zijn baan verliest. Of al zijn geld besteedt aan drugs of alcohol. Ook schulden kunnen flink oplopen
  
  
• Maatschappelijke problemen (door geluidsoverlast, vandalisme, criminaliteit, geweld of mishandeling)
  
  
• Dood (door overdosis of indirecte gevolgen van het gebruik)

Maar…

Een verslaving heeft niet alleen invloed op de gebruiker zelf. Het heeft ook invloed op de omgeving van de persoon. Ook zij ondervinden gevolgen van het gebruik van hun naaste.

Het is namelijk absoluut niet makkelijk om met iemand die een verslaving heeft om te gaan. Het gaat gepaard met gevoelens van frustratie, onbegrip, boosheid, machteloosheid en verdriet. Vaak ontstaan er allerlei relationele spanningen. Tussen de verslaafde en zijn omgeving, maar ook tussen de omgeving zelf.

Veel van de naasten van een verslaafde die we hebben gesproken in de afgelopen jaren gaven te kennen dat er ontzettend veel onbegrip is vanuit de omgeving. Een verslaving zou liggen aan de opvoeding en het niet genoeg hanteren van regels en grenzen. Ook worden er vanuit de omgeving vaak allerlei, goed bedoelde, maar nutteloze adviezen gegeven door mensen die zelf niet weten hoe het is om samen te leven met iemand die verslaafd is. Daardoor voelen veel naasten van verslaafden zich er helemaal alleen voor staan.

Gelukkig hoeft dit niet zo te blijven. 
Waypoint heeft speciaal voor naasten van (ex)verslaafden een ‘zelfhulpgroep’ in het leven geroepen. Een groep mensen die één keer per maand samenkomt om met elkaar te delen en van elkaar te leren. De groep bestaat enkel uit mensen die weten waar ze over praten, zogenaamde familie-ervaringsdeskundigen. Mensen die zelf allemaal iemand in hun naaste omgeving hebben of hebben gehad, die problemen had met een verslaving. Voor meer informatie daarover kun je contact opnemen met info@waypoint-twenterand.nl of bellen/appen naar 0619916786.

Bron:
Raiseup.nl
https://www.drugsinfo.nl/bezorgd/wat-is-verslaving

🔊 Lees voor

Hoe ontstaat een verslaving?

Hoe we ons als mensen gedragen is afhankelijk van verschillende factoren. 
Onze gedachten en onze gevoelens bepalen voor het grootste gedeelte ons gedrag.

Als we kijken naar het gedrag van iemand die worstelt met een verslaving komen daar nog drie aspecten bij.

1. Vaardigheden: In hoeverre is iemand in staat om gezond gedrag te vertonen of ontbreekt het hem aan deze vaardigheden (zoals het in staat zijn om goede keuzes te maken, te leren van straf, of leefregels na te leven). We zien namelijk vaak dat een licht verstandelijke beperking gepaard gaat met een verslaving;
2. Motivatie: Waarom is iemand verslaafd geraakt. Denk bijvoorbeeld aan het onderdrukken van emoties of gevoelens, de wens om ergens bij te willen horen, de angst voor afkeuring, of de verwachting van plezier.
3. Omgeving: hoe ziet de omgeving eruit waarin de persoon zich begeeft en welke gelegenheid wordt er geboden. Bijvoorbeeld: leeftijdgenoten die ook drinken of gebruiken, de afwezigheid van een stabiel gezin, problemen op het werk, ouders die zelf ook verslaafd zijn, etc.

Al deze dingen hebben in vloed op hoe iemand zich gedraagt.

Je kunt daarom nooit stellen dat er één specifieke kenmerk is die het probleem, in dit geval een verslaving, veroorzaakt.

Daarnaast zijn er biologische factoren, zoals het brein en genetische aanleg, die invloed hebben. Evenals psychische factoren: bijvoorbeeld angst en depressie. Mensen die hier last van hebben kunnen zich net even wat lekkerder voelen als ze een glas alcohol drinken of drugs gebruiken. Ook stress of verveling kunnen ervoor zorgen dat iemand (opnieuw) gaat gebruiken.

Daarbij zien we dat jongeren met ADHD vaak drugs of alcohol nuttigen omdat het dan even ‘rustig’ wordt in hun hoofd; en zien we kinderen met autisme die helemaal op kunnen gaan in een videogame, omdat ze even niet hoeven te voldoen aan de hoge eisen van de ‘echte’ wereld.

Ook zien we dat veel jongeren geprikkeld kunnen worden door het drinken van alcohol of het gebruiken van drugs. Zij zijn enorm vatbaar voor ‘beloningen’ op de korte termijn. Als dat betekent dat je bier drinkt om bij de groep horen, of wiet rookt omdat anderen het doen, dan beloond ze dat op de korte termijn. Ze doen dan sneller anderen na, of willen niet achter blijven bij de rest van de vrienden. Ook dat zou een reden kunnen zijn waarom iemand begint met drinken of gebruiken, waardoor een verslaving zou kunnen ontstaan.

Andere mogelijke oorzaken:

• Geen ‘nee’ durven zeggen
• Nieuwsgierigheid
• Groepsdruk
• Stoer doen
• Spannend
• Problemen, pijn verdoven
• ‘Iedereen doet het’
• Rebels

Belangrijk: 
Onthoud dat er nooit één enkele oorzaak te geven is voor waarom iemand experimenteert met een middel, of verslaafd raakt. Het is altijd een samenhang van oorzaken en kenmerken. Jongeren die heel zelfverzekerheid zijn en een hoge mate van zelfaanvaarding kennen zullen minder snel bezwijken onder de druk van de groep.

Daarnaast is het echt niet altijd zo dat iemand verslaafd raakt vanwege een verkeerde opvoeding, een slechte vriendengroep of psychische problemen.

Toch zien we heel vaak dat vrijwel alle (ex)verslaafden een negatief zelfbeeld hebben en met bepaalde negatieve gevoelens kampen. Vaak spreken ze over een bepaalde leegte van binnen die ze opgevuld wilden hebben en daarvoor hun toevlucht zochten in dingen die aanvankelijk fijn en positief leken.

Daarnaast zien we heel vaak een indirecte oorzaak, namelijk dat een heel groot percentage van de (ex)verslaafden een slechte (of helemaal geen) relatie had met de vader, tijdens de puberteit.

Ook hier geldt: het is dus niet per definitie zo dat iemand met een slechte relatie met zijn/haar vader een verslaving ontwikkeld, maar de ervaring leert dat dit wel een trigger kan zijn voor sommige personen.

🔊 Lees voor   

Vooroordelen rondom verslaving
Feiten en Fabels 

Over verslaving bestaan nog veel misverstanden en vooroordelen in de samenleving. Vooroordelen zoals ‘verslaafd worden is je eigen schuld, ze doen het zichzelf aan, losers zijn het’ zorgen ervoor dat mensen met een verslaving vaak afgewezen, gemeden of buitengesloten worden. Wie een verslaving heeft, ervaart niet alleen de gevolgen van die verslaving zelf, maar ook van deze reacties.¹ 

Dit komt omdat veel mensen denken dat mensen met een verslaving zelf verantwoordelijk zijn voor hun verslaving en hun gedrag niet kunnen beheersen. Uitspraken en beelden van ‘Eenmaal verslaafd altijd verslaafd’ en ‘Mensen met een verslaving hebben geen wilskracht en zijn onbetrouwbaar’ dragen allemaal bij aan een negatieve houding.¹ 

“Je kiest er zelf voor”
Verslaving ontstaat geleidelijk en uiteindelijk is sprake van een stoornis in de hersenen. Iemand kiest er niet voor om verslaafd te worden! De middelen (of het gamen/gokken) worden onweerstaanbaar¹.
Bij verslaving is er een stoornis in de hersenen. Er zijn verschillende hersenfuncties die anders werken. Centraal hierin staat de ontregeling van het beoordelings- en beloningssysteem².
Maar een verslaving is geen keuze.
Ja! Natuurlijk heeft de persoon ervoor gekozen om de eerste keer een lijntje coke te snuiven, net zoals 80% van onze landgenoten ervoor gekozen heeft alcohol te willen drinken, en net zoals een groot aantal van onze jongeren ervoor gekozen heeft Instagram op zijn/haar telefoon te installeren of net zoals een groot aantal tieners ervoor gekozen heeft Fortnite te willen spelen! Dus ja, iemand heeft ervoor gekozen de eerste keer iets te doen. Maar niemand van deze mensen kiest ervoor om zijn gedrag niet meer onder controle te hebben.
Geloof me er is echt nog nooit iemand uit zijn bed gestapt ’s ochtends die gedacht heeft: “Vandaag wordt ik een junk!” of “Vandaag wordt ik een alcoholist!” of “Vandaag wordt ik game-verslaafd!”
Iedereen die met alcohol, roken, drugs, gamen, social media, porno, en allerlei andere verslavende middelen, begint, denkt oprecht dat die spullen niet de baas over hem gaan spelen. En dat kan achteraf behoorlijk tegenvallen. 

 “Eigen schuld, dikke bult, ze doen het zichzelf aan”
Deels waar natuurlijk. Het is niet iemand anders die hen dwingt om het middel te nemen of de handeling uit te voeren. Maar vaak staan we er niet bij stil dat een verslaafde een slaaf is van zijn middel of handeling. Een gameverslaafde is slaaf geworden van de game. Een alcoholverslaafde is slaaf geworden van de alcohol. Kenmerkend voor een slaaf is dat hij ondergeschikt is aan iets of iemand anders. Hij is er afhankelijk van. Net zo min als we een slaaf de schuld kunnen geven van zijn omstandigheden, kunnen we een verslaafde ook niet de schuld geven van zijn omstandigheden. Iemand heeft net zo veel of zo weinig ‘schuld’ aan een verslaving als aan andere psychische of lichamelijke aandoeningen.¹ 
Daarnaast missen we met deze uitspraak het feit dat het middel of de handeling van de verslaafde vaak een bepaalde uitvlucht is; een manier om een bepaalde ervaren leegte van binnen op te willen vullen of te willen onderdrukken. Zolang daar geen alternatief voor gevonden is, is het knap lastig om jezelf te bevrijden van deze onderdrukking. 

 “Als je er van af wilt komen, dan stop je toch gewoon!”
Stoppen met gebruik is geen makkelijke opgave; mensen met een verslaving werken doorgaans hard om hun verslaving aan te pakken, hun leven weer op orde te brengen en te stabiliseren. 
Omgang met verleidingen en terugval zijn weerkerende elementen in het leven van mensen met een verslaving¹. Net zo min als wij willen dat zij verslaafd zijn, willen zij dat zelf ook niet. Het is echt niet dat zij trots zijn op hun toestand, of dat zij gelukkig zijn op de plek waar ze zitten in hun leven.
Verslaafden zijn vaak zo aan het vechten om de dag zonder pijn en moeite door te komen, dat zij niet kunnen overzien wat het met hen zal doen wanneer zij gestopt zijn. De ‘ellende’ van afkicken waar zij eerst doorheen moeten, het ziek worden, de vreselijke frustraties die het mee zal brengen, kunnen zij vaak helemaal niet aan. Dus het ‘gewoon even stoppen’ gaat minder makkelijk dan je denkt. 

 “Verslaving is gewoon een gebrek aan wilskracht”
Ondanks dat het opgeven in een afkick-proces makkelijker is dan terugvechten, heeft dat in dit proces niets te maken met een gebrek aan wilskracht. Het is de afwezigheid van een eigen wil. De verslaafde heeft geen gebrek of tekort, hij is het helemaal kwijt! Zoals gezegd is een verslaafde een slaaf geworden van zijn middel. Hij heeft daarmee geen eigen wil meer. Het moet! 
Daarnaast leeft onbewust een angst voor een leven zonder de uitvlucht of de verdovende werking van het middel. Het échte leven is soms zo hard, zo pijnlijk, zo kwellend.
Dan voelt het leven in een roes, zoveel beter dan dat we die pijnlijke werkelijkheid onder ogen moeten komen! 

“Verslaafden zijn heel gevaarlijke mensen”
Ondanks dat er enkele mensen met een verslaving zijn die een gevaar vormen voor zichzelf of haar directe omgeving, zijn er over het algemeen gerekend veel meer ‘functionerende verslaafden’. Hieronder vallen de mensen die een normale baan hebben; mensen met een gezin; mensen die er goed verzorgd uitzien; mensen die de boel best goed op orde lijken te hebben.
Deze groep, is groter dan de groep ‘niet-functionerende verslaafden’. Onder de functionerende verslaafden vallen bijvoorbeeld ook BN’ers en hoge piefen in de bankenwereld; mensen waar we tegenop kijken, waar we behoorlijk wat van verwachten. En deze verwachting kennen zij zelf ook. Maar er zijn maar weinig mensen die aan de heersende verwachtingen kunnen voldoen.  

“Eens verslaafd, altijd verslaafd”
Verslavende middelen zijn onweerstaanbaar. Klopt! Als je er van afhankelijk bent geworden, blijf je ernaar verlangen. Toch neemt dit verlangen met de jaren af. Wel dreigt er altijd het gevaar dat wanneer je het weer 1x probeert, de positieve uitwerking ervan zó goed bevalt, dat je terugvalt in het oude verslavingspatroon. 
Als je gestopt bent met je verslaving, veranderen je hersenpatronen weer. Je herinneringen veranderen niet. Zeker niet wanneer deze herinneringen heel positief zijn. Deze herinneringen kunnen ervoor zorgen dat specifieke situaties je doen denken aan specifieke momenten uit je verslavingsperiode. En ja, deze momenten kunnen ervoor zorgen dat je ineens weer ‘trek’ krijgt. Toch zijn je hersenen verandert en zul je niet gelijk terugvallen in oude patronen. Wel speelt jouw herinnering hier een grote rol in. 

Bronnen:
¹ Van Erp, N. & Van der Meulen, A. (2017). Factsheet Stigma en Verslaving. Amersfoort, Verslavingskunde Nederland.
² VNN. (2016). Wat is verslaving? Waarom lichaam en geest afhankelijk worden. via https://www.vnn.nl/sites/default/files/2019-01/Whitepaper%20VNN_web.pdf   

Waypoint is een vrijwilligersorganisatie die het ontstaan, de instandhouding en het terugkeren van verslaving wil voorkomen.
Ze hebben aandacht voor persoonlijke verhalen en kijken ook naar de omgeving. Hun doel is om samen te zoeken naar passende oplossingen. 
Waypoint wil er onvoorwaardelijk voor iedereen zijn.
Ze zetten sterk in op voorlichting en preventie, omdat voorkomen beter is dan genezen. Ook bieden ze nazorg door middel van een buddyproject. Daarnaast begeleiden ze familieleden en direct betrokkenen van verslaafden.
Zij werken dan ook veel samen met lokale inwoners, vrijwilligers en partners.

Hun missie is: #vrijvanverslaving

Voor meer informatie, zie: https://benjijvrij.nl/twenterand

🔊 Lees voor

…